نگهداری از راه در زمستان
خوب مجدد زمستان آمد و سؤال تخصیص منابع بین کارهای باقیمانده از تابستان و یا تجهیز ماشین آلات و مواد در راهدارخانه هامطرح شد.
البته، این سؤال پاسخ یکسان ندارد و تابع عوامل مختلفی استکه در اکثر ادارات در کشورهای مختلف در سامانه های مدیریت بزرگراه ها جای می گیرد بحمدالله چند سالی است که این سامانه ها در کشور راه اندازی شده اند. ولی، این سامانه ها ماهیتاً یک فرآیند با پیشرفت تدیجی است و مدیران راه باید نگرششان فقط اعلام به راه اندازی سامانه نباشد، بلکه رشد و پیشرفت آن و پاسخ گیری از آن در مواقع لازم که این هم البته نیازمند دوراندیشی است و وقت آن است که ادارات استانها نیز سامانه های تکمیلی خود و البته سازگار با سامانه های مرکزی را داشته باشند.
چرا که در نگهداری زمستانی شدت و حدت و طول فصل سرما، میزان بارش، توپوگرافی منطقه و کیلومتراژ راه واقع در منطقه صعب العبور، اهمیت تردد بی وقفه در مسیرهای خاص و موقعیت مکانی راهدارخانه ها یا محل های موقت استقرار اکیپ ها، همه در برنامه ریزی عملیات و تجهیز و تدارک امکانات و مواد مورد نیاز برای آن منطقه خاص لازم است.
امسال با توجه به پندمیک کرونا، امید است که مردم به توصیه ها توجه کنند و از مسافرت های با ضرورت پایین پرهیز کنند و تعداد سفرها به شدت کاهش یابد. زیرا شرایط نه در وسایل نقلیه همگانی مانند اتوبوس و سواری کرایه، و نه در استراحتگاه های میان راهی از جهت تهویه هوا و ورود هوای تازه و فاصله گذاری
اجتماعی جوابگو نیست.
هم اینکه، در شرایط اقتصادی و ناکافی بودن اعتبارات جاری، نگهداری زمستانی و سرویس بدون وقفه راه
ها بسیار مشکل تر خواهد شد و حضور سواری های شخصی نیز به دلیل ناآشنایی و یا کمبود تجهیزات زمستانی در آنها به ابعاد مشکل اضافه می کند، و چه بهتر که امکانات حمل و نقل جاده ای بیشتر در اختیار جابجایی کالا قرارگیرد.
موضوع دیگری که کمتر در ایران به آن توجه شده است، انتخاب مواد و رعایت زمان مناسب برای پخش مواد یخ زداست. زمان مناسب پخش مواد یخ زدا، قبل از شکل گیری یخ است. این مواد برای فعل و انفال شیمیایی نیاز به رطوبت دارند و اگر در پخش آنها تأخیر شود به گونه ای که رطوبت موجود در سطح راه در ساعات اول بارش یا قبل از سرمای شب به یخ تبدیل شود در نتیجه کارآیی یخ زدا دچار افت و مقدار مصرف آن افزایش می یابد.
البته، تشخیص زمان مناسب نیازمند تعبیه سنسورهای دما در نقاط حساس مسیر و پایش آنها می باشد. از سوی دیگر، به دلیل محدودیت های مالی ماده یخ زدای غالب در ایران مخلوط ماسه و نمک است، که از نظر کارآیی و آسیب به محیط زیست نمک در میان یخ زداها جایگاه مناسبی ندارد. ولی، متأسفانه بسیاری اوقات مشکل از این فراتر می رود و اینکه به جای ماسه از خاک استفاده می شود. خاک نه تنها اصطکاک کافی ایجاد
نمی کند و بعضاً لغزندگی را نیز تشدید می کند، بلکه با نفوذ به درون ترک ها، و در پی آن جذب رطوبت و انبساط، باعث تشدید ترک خوردگی و خرابی های رطوبتی می شود.
ضرورت تغییر رویکرد در طراحی و ساخت روسازی با توجه به پدیده تغییر اقلیم در خصوص نگهداری راه نیز باید مورد توجه خاص قرار گیرد. این تغییر رویکرد باید بصورت جدی تدوین و لحاظ شود و از تصمیمات دقیقه نودی پرهیز کرد. اگرچه، سالهاست که ضرورت انجام تحلیل هزینه ها در چرخه عمر آشکار شده است، هنوز اطلاعات پایه ای مناسب و قابل اعتمادی در این زمینه در کشور وجود ندارد. جهش های ناگهانی قیمت ها پاسخ به ابتدایی ترین ورودی این تحلیل ها (یعنی تعیین نرخ تورم در سال های مطالعه) را غیرممکن می سازد.
افزون بر تحلیل در چرخه عمر، اکنون پارامترهای پایداری زیست محیطی ۱نیز در مطالعات جهانی لحاظ می شود. تجربه سیل های سال های اخیر ضرورت طراحی و ساخت راه و روسازی با رویکرد تاب آور ۲در مقابل عوامل و خطرات مختلف (از آن جمله تأثیرات تغییر اقلیم) را بیش از پیش حائز اهمیت می کند.
امید است که مسئولین و متولیان راه و روسازی در کشور زیرمجموعه های خود را در توسعه سامانه های پشتیبانی تصمیم گیری و توجه بیشتر به رویکردهای مبتنی بر تاب آوری و توسعه پایدار در مقوله های طراحی، ساخت و نگهداری به تعمق بیشتر، و اخذ مشورت تخصصی با درنظرگیری تأثیرات بلندمدت تشویق، ترغیب و ملزم نمایند.
